ประวัติความเป็นมา
โรงเรียนจ่าอากาศ กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ
ประวัติการจัดตั้ง "โรงเรียนจ่าอากาศ"
โรงเรียนจ่าอากาศ เป็นสถาบันการศึกษาหลักขั้นต้นของกองทัพอากาศที่ผลิต นายทหารประทวนให้กับส่วนราชการต่างๆ ของกองทัพอากาศ และนอกกองทัพอากาศที่ฝากผลิตเป็นครั้งคราว ตลอดทั้งให้การศึกษาอบรมข้าราชการกลาโหมพลเรือนต่ำกว่าชั้นสัญญาบัตรทั้งในและนอกกองทัพอากาศตามแต่กองทัพอากาศจะกำหนด
เดิมกองทัพอากาศ ไม่มีโรงเรียนผลิตนายทหารประทวน ส่วนใหญ่นายทหารประทวน จะได้มาจากทหารกองประจำการ ที่สมัครเข้ารับราชการต่อ แต่งตั้งยศเป็นจ่าอากาศ เมื่อปฏิบัติงานมีความรู้ มีความสามารถ มีความชำนาญงานสูง ก็จะได้รับการเลื่อนตำแหน่ง เลื่อนยศให้สูงขึ้นตามลำดับ จนเป็นนายทหารชั้นสัญญาบัตร
ในปี พ.ศ.๒๔๘๑ กองทัพอากาศได้กำหนดให้มี แผนกอาวุธ กองโรงเรียนการบิน และมีแผนกโรงเรียน เป็นหน่วยขึ้นตรงกับกรมเสนาธิการทหารอากาศ แบ่งกิจการ และกำหนดหน้าที่แผนกโรงเรียน ดังนี้
กองศึกษาที่ ๑ มีหน้าที่อบรมนายทหารสัญญาบัตร ทุกจำพวก
กองศึกษาที่ ๒ มีหน้าที่อบรมนายทหารประทวน ทุกจำพวก
กองโรงเรียนจ่าอากาศทหารราบ มีหน้าที่อบรมผู้บังคับหมู่ทหารราบ
ภารกิจของแผนกโรงเรียน เริ่มแรกได้คัดเลือกทหารกองประจำการตามกองบินต่างๆ เข้ารับการอบรมหลักสูตรเร่งรัดใน กองโรงเรียนจ่าอากาศทหารราบ เพื่อผลิตเป็นผู้บังคับหมู่สำหรับปกครองทหารกองประจำการ
ในปี พ.ศ.๒๔๘๓ เกิดกรณีพิพาทอินโดจีน กองทัพอากาศได้ประสบเหตุการณ์รบอย่างแท้จริง จึงเล็งเห็นความสำคัญในด้านการศึกษาว่า "ทหารจำเป็นต้องมีความรู้ในหลักวิชาเพื่อสามารถนำไปใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้อง กองทัพอากาศจึงจะมีประสิทธิภาพด้านการรบ หากจะใช้แต่ความกล้าหาญและความชำนาญการรบ ย่อมไม่เป็นการเพียงพอ และอาจก่อให้เกิดเป็นฝ่ายเสียเปรียบในการปฏิบัติการรบได้จากแนวความคิดในด้านการศึกษาดังกล่าว กองทัพอากาศ ได้เริ่มดำเนินการเพื่อวางรากฐานโครงการศึกษาของกองทัพอากาศขึ้น ได้ปรับปรุงและกำหนดอัตราตามลำดับ
ในปี พ .ศ.๒๔๙๑ กำหนดให้ใช้อัตรากองทัพอากาศ พ.ศ.๒๔๙๑ ตามคำสั่งกระทรวง กลาโหม (พิเศษ) ที่ ๔๙/๑๙๑๒๗ "แผนกโรงเรียน" เปลี่ยนฐานะเป็น "กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ" ขึ้นตรงต่อกองทัพอากาศ เริ่มบริหารงานตามอัตราใหม่ ตั้งแต่ ๗ มกราคม ๒๔๙๒ ซึ่งเป็นวันเปิดประชุมสภากองทัพอากาศครั้งแรก ได้มีการรวมแผนกโรงเรียนต่างๆ ของกองทัพอากาศ เป็นหน่วยขึ้นตรงต่อกรมยุทธศึกษาทหารอากาศ ดังนี้
โรงเรียนฝึกการช่างอากาศ ของกองโรงงานกรมทหารอากาศ
โรงเรียนสื่อสาร ของแผนกสื่อสาร กรมเสนาธิการทหารอากาศ
กองโรงเรียนจ่าอากาศทหารราบ
และได้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นใหม่ เป็นหน่วยขึ้นตรงต่อ กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ คือ
กองโรงเรียนการอาวุธ กองโรงเรียนถ่ายรูป โรงเรียนการบิน กองโรงเรียนพลาธิการ
กองโรงเรียนจ่าอากาศพยาบาล โรงเรียนนายทหารนักบิน โรงเรียนการช่วยรบ
ในปี พ.ศ.๒๔๙๕ กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ มีภารกิจต้องรับผิดชอบการศึกษาของกองทัพอากาศทั้งหมด ได้รับโอนโรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศจากกรมเสนาธิการทหารอากาศ จัดตั้งโรงเรียนนายเรืออากาศขึ้น กองโรงเรียนจ่าอากาศเหล่าต่างๆ ได้รวมกันเป็น"กองโรงเรียนจ่าอากาศ" ขึ้นตรงต่อกรมยุทธศึกษาทหารอากาศ เมื่อ ๒๔ ธันวาคม ๒๔๙๕ ตามคำสั่งกระทรวงกลาโหม (พิเศษ) ที่ ๑๒/๒๐๐๙ ลง ๒๘ มกราคม ๒๔๙๖
ในปี พ.ศ.๒๔๙๘ กำหนดให้ใช้อัตรากองทัพอากาศ พ.ศ.๒๔๙๘ ตามคำสั่งกระทรวง กลาโหม(พิเศษ) ที่ ๑๔/๓๙๖๓ แก้ไขคำว่า "กองโรงเรียนจ่าอากาศเหล่าต่างๆ" เป็น "โรงเรียนเหล่าต่างๆ" ตัดคำว่า "กอง" ออก ขึ้นตรงกับ "กองโรงเรียนจ่าอากาศ" และคงมีหน่วยขึ้นตรงใหม่คือโรงเรียนเหล่าต่างๆ (ช่างอากาศ อากาศโยธิน การอาวุธ สื่อสารพลาธิการ ถ่ายรูป จ่าอากาศพยาบาล) กองบริการ กองการศึกษา และกองการปกครอง
ในปี พ.ศ.๒๕๐๖ กำหนดให้ใช้อัตรากองทัพอากาศ พ.ศ.๒๕๐๖ ตามคำสั่ง ทอ. (เฉพาะ) ที่ ๙/๐๖ ลง ๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๐๖ ตั้งแต่ ๑๐ ธันวาคม ๒๕๐๖ เป็นต้นไป โดยได้รับอนุมัติจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ตามคำสั่ง กห. (เฉพาะ) ที่ ๕๒/๑๖๘๘๗ ลง ๒๙ สิงหาคม ๒๕๐๖ กำหนดให้เปลี่ยนชื่อ "โรงเรียนเหล่าต่างๆ" เป็น "แผนกวิชาการ..." ขึ้นตรงกับกองการศึกษาและคงมีหน่วยขึ้นตรงต่อกองโรงเรียนจ่าอากาศ รวม ๓ หน่วยคือ กองบริการ กองนักเรียน และ กองการศึกษา
ในปี พ.ศ.๒๕๑๐ กำหนดให้เปลี่ยนชื่อ กองโรงเรียนจ่าอากาศ เป็น โรงเรียนจ่าอากาศเปลี่ยนชื่อ "แผนกวิชาการ..." เป็น "แผนกวิชา..." ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๗/๑๐ และทางราชการได้มีการปรับเปลี่ยนเพิ่ม หน่วยงานต่างๆ ในโรงเรียนจ่าอากาศโดยตลอด ในปี พ.ศ.๒๕๒๑, ๒๕๒๓, ๒๕๒๔, ๒๕๒๖ และ ๒๕๓๐ ตามลำดับ ดังนี้
พ.ศ.๒๕๒๑-๒๕๒๓ รับผู้จบการศึกษา ม.ศ.๓ หรือเทียบเท่า ศึกษาหลักสูตร ๑ ปี และ ๒ ปี ตามที่สายวิทยาการกำหนด และรับผู้จบการศึกษา ม.ศ.๕ เรียนหลักสูตรพยาบาลชาย ระยะเวลาที่ศึกษา ๓ ปี
พ.ศ.๒๕๒๔ รับผู้จบการศึกษา ม.ศ.๓, ม.๓ หรือเทียบเท่า ศึกษาหลักสูตรต่างๆ๑๓ เหล่าทหาร ระยะเวลาศึกษา ๒ ปี ยกเว้นหลักสูตรพยาบาลชาย ระยะเวลาศึกษา ๓ ปี
พ.ศ.๒๕๒๕ งดรับ นจอ.
พ.ศ.๒๕๒๖ รับผู้จบการศึกษา ม.ศ.๕ หรือเทียบเท่า จำนวน ๑๓ เหล่าทหาร ระยะเวลาศึกษา ๑ ปี
พ.ศ.๒๕๒๗ รับผู้จบการศึกษา ม.ศ.๕ หรือ ม.๖ หรือเทียบเท่า จำนวน ๑๓ เหล่าทหาร ระยะเวลาศึกษา ๑ ปี
พ.ศ.๒๕๒๘-๒๕๓๓ รับผู้จบการศึกษา ม.๖ หรือเทียบเท่า ระยะเวลาศึกษา ๑ ปี
พ.ศ.๒๕๓๔-๒๕๓๘ รับผู้จบการศึกษา ม.๖ หรือเทียบเท่า ระยะเวลาศึกษา ๒ ปี
พ.ศ.๒๕๓๙ กำหนดให้ใช้อัตรากองทัพอากาศ พ.ศ.๒๕๓๙ ตามคำสั่ง ทอ. (เฉพาะ) ที่ ๑๗๑/๓๙ ลง ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๓๙ ตั้งแต่ ๑ ตุลาคม ๒๕๓๙ เป็นต้นไป โดยได้รับอนุมัติจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ตามคำสั่ง กห.(เฉพาะ) ลับ ที่ ๑๐๒/๓๙ ลง ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๓๙ มีหน่วยขึ้นตรงรวม ๗ หน่วย คือ กองบังคับการแผนกการเงินกองบริการ กองการศึกษากองการฝึกกองนักเรียน และโรงเรียนนายทหารประทวน และ ในปี พ.ศ.๒๕๓๙ รร.จอ.ฯ ได้ทำการปรับปรุงหลักสูตร นจอ.พ.ศ.๒๕๓๖ เป็น ๒ หลักสูตร คือ หลักสูตรประกาศนียบัตรพยาบาลศาสตร์ (ระดับต้น) รับผู้จบการศึกษา ม.๖ หรือเทียบเท่า (เฉพาะแผนการเรียนวิทย์-คณิต) เข้าศึกษา ๒ ปี (เหล่าทหารแพทย์) ได้รับวุฒิประกาศนียบัตรพยาบาลศาสตร์ (ระดับต้น) ซึ่งทบวงมหาวิทยาลัยให้การรับรอง และหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ รร.จอ. พ.ศ.๒๕๓๙ รับผู้จบการศึกษา ม.๓ หรือเทียบเท่า เข้าศึกษา ๓ ปี ได้รับวุฒิประกาศนียบัตรวิชาชีพ รร.จอ. มีกรมอาชีวศึกษาให้การรับรอง
พ.ศ.๒๕๔๕ กำหนดให้ใช้หลักสูตรเพื่อการฝึกศึกษาของนักเรียนจ่าอากาศตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๑๖๔/๔๕ ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๔๖ เป็นต้นไป เป็นหลักสูตรโรงเรียนจ่าอากาศพุทธศักราช ๒๕๔๕ มี ๒ หลักสูตร คือ หลักสูตร ๑ ปี (เหล่า กง.,ขส.,ชย.,ถร.,พด.,พธ.,สบ.,สห.,อย.,อต.) และหลักสูตร ๒ ปี (เหล่า ชอ.,ตห.,สพ.,ส.) รับผู้จบการศึกษา ปวช.หรือชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการหรือเทียบเท่าทั้ง ๒ หลักสูตร ถ้าสำเร็จการศึกษาจะได้รับวุฒิการศึกษาประกาศนียบัตรโรงเรียนจ่าอากาศ
พ.ศ.๒๕๔๘ กำหนดให้ใช้หลักสูตรเพื่อการฝึกศึกษาของนักเรียนจ่าอากาศ ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๕๗ /๔๘ ลง ๒๑ เมษายน ๒๕๔๘ ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๔๘ เป็นต้นไป มีด้วยกัน ๒ หลักสูตร คือหลักสูตรโรงเรียนจ่าอากาศ พุทธศักราช ๒๕๔๘ รับผู้จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ (ม.๖) ตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการหรือเทียบเท่า เข้าศึกษา ๒ ปี (เหล่า สห.,อย.) เมื่อสำเร็จการศึกษาจะได้รับวุฒิการศึกษาประกาศนียบัตรโรงเรียนจ่าอากาศ และเทียบความรู้ได้เท่าประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) และหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพโรงเรียนจ่าอากาศ พุทธศักราช ๒๕๔๘ รับผู้จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ (ม.๓) ตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการหรือเทียบเท่า เข้าศึกษา ๓ ปี(เหล่า ชอ.,สพ.,ส.) เมื่อสำเร็จการศึกษาจะได้รับวุฒิประกาศนียบัตรวิชาชีพโรงเรียนจ่าอากาศ และเทียบความรู้ได้เท่าประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ทั้ง ๒ หลักสูตรนี้ ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
พ.ศ.๒๕๕๐ กำหนดให้ใช้หลักสูตรเพื่อการฝึกศึกษาของนักเรียนจ่าอากาศตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๑๑๕/๕๐ ลง ๒๗ กันยายน ๒๕๕๐ ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๕๑ เป็นต้นไป
เป็นหลักสูตรที่มีระยะเวลาการศึกษา ๒ ปี ของเหล่าทหารต้นหนและเหล่าทหารอุตุ รับผู้จบการศึกษามัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) แผนการเรียนวิทย์-คณิตเมื่อสำเร็จการศึกษาจะได้รับวุฒิการศึกษาประกาศนียบัตรโรงเรียนจ่าอากาศและเทียบความรู้ได้เท่าประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง(ปวส.) ซึ่งสำนักงานคระกรรมการข้าราชการพลเรือน(ก.พ.) ให้การรับรองคุณวุฒิ
vพ.ศ.๒๕๕๓ กำหนดให้ใช้หลักสูตรเพื่อการศึกษาของนักเรียนจ่าอากาศตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๔๗/๕๓ ลง ๖ กันยายน ๒๕๕๓ ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๕๓ เป็นต้นไป คือหลักสูตรประกาศนียบัตรพยาบาลศาสตร์ระดับต้น พ.ศ.๒๕๕๓ มีระยะเวลาศึกษา ๒ ปี รับผู้จบการศึกษามัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) แผนการเรียนวิทย์-คณิต เมื่อสำเร็จการศึกษาจะได้รับวุฒิการศึกษา ประกาศนียบัตรพยาบาลศาสตร์ระดับต้น ซึ่งวิทยาลัยพยาบาลทหารอากาศ กรมแพทย์ทหารอากาศ เป็นหน่วยที่รับผิดชอบการจัดการศึกษาภาควิชาการ และหลักสูตรดังกล่าวได้รับการรับรองจากสภาการพยาบาล เมื่อ ๒ เมษายน ๒๕๕๓ ผู้สำเร็จการศึกษามีสิทธิ์สมัครสอบเพื่อขึ้นทะเบียนขอรับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพได้
พ.ศ.๒๕๕๗ กำหนดให้ใช้หลักสูตรเพื่อการฝึกศึกษาของนักเรียนจ่าอากาศตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๒๙/๕๗ ลง ๒๖ กันยายน ๒๕๕๗ ตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เป็นต้นไป เป็นหลักสูตรที่มีระยะเวลาการศึกษา ๒ ปี โดยรับผู้สำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ (ม.๖) ตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการหรือเทียบเท่า (เหล่า ชอ., ส., สพ., อย., และ สห.) และรับจากผู้สำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ แผนการเรียนวิทย์-คณิต (เหล่า ตห. และ อต.) ตามหลักสูตรเมื่อสำเร็จการศึกษาจะได้รับวุฒิการศึกษาประกาศนียบัตรโรงเรียนจ่าอากาศ และเทียบความรู้ได้เท่าประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง(ปวส.) ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) ให้การรับรองคุณวุฒิ
พระประจำโรงเรียนจ่าอากาศ : หลวงพ่อมงคลนิมิต
สัญลักษณ์ โรงเรียนจ่าอากาศ
โรงเรียนจ่าอากาศ มีธงประจำโรงเรียนจ่าอากาศอยู่ โดยเดิมเป็นสีเทา มีตราโรงเรียนจ่าอากาศอยู่ตรงกลาง แตในปัจจุบันได้เปลี่ยนเป็นพื้นสีเขียวขลิบด้วยสีแสด มีตราโรงเรียนจ่าอากาศอยู่ตรงกลาง
สีประจำโรงเรียนจ่าอากาศจะมีอยู่ 2 สี ดังนี้
สีเขียว หมายถึง วันสถาปนาเป็นโรงเรียนจ่าอากาศ ซึ่งตรงกับวันพุธที่ 24 ธันวาคม 2495 (วันพุธ แทนด้วย สีเขียว) สีแสด หมายถึง หน่วยการศึกษา ซึ่งจำเป็นจะต้องมีครูเป็นผู้ถ่ายทอดและประสาทวิชาให้แก่ผู้เข้ารับการศึกษา (วันครู ตรงกับวัน พฤหัสบดี แทนด้วยสีแสด)15.ตราสัญลักษณ์ โรงเรียนจ่าอากาศ
ตราสัญลักษณ์ โรงเรียนจ่าอากาศ จะเป็นรูปอาร์มมีเส้นขอบเป็นสีน้ำเงินเข้ม พื้นของอาร์มสีฟ้าอ่อน ภายในอาร์มมีรูปวงกลมสีน้ำเงินภายในวงกลมมีช่อชัยพฤกษ์สีทอง เหนือช่อชัยพฤกษ์ และมีรูปดาวสีทองทับอยู่บนวงกลม 3 วงสีขาว ค่อนมาทางปลายคบเพลิง ซ้ายขวามีรูปปีกสีทอง ใต้วงกลมมีแถบสีเหลืองเส้นขอบสีน้ำเงิน ทั้งยังมีตัวอักษรสีดำเขียนคำว่า “โรงเรียนจ่าอากาศ” อยู่ตรงกลาง โดยมีความหมายของภาพและสี ดังนี้
รูปอาร์ม ปฏิบัติตามระเบียบ ทอ.ว่าด้วยสัญลักษณ์หน่วย พ.ศ.2541 พื้นสีฟ้าอ่อน หมายถึง กองทัพอากาศ (ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยธง พ.ศ.2522) วงกลมพื้นสีน้ำเงิน หมายถึง ความเป็นทหารอากาศ ปีกและช่อชัยพฤกษ์สีทอง หมายถึง เครื่องหมายราชการกองทัพอากาศ ดาวสีทอง หมายถึง สถานศึกษาหน่วยหนึ่งของ ยศ.ทอ. คบเพลิงสีทอง หมายถึง การศึกษาทำให้เกิดปัญญาเปรียบเสมือนแสงสว่าง วงกลมสีขาว หมายถึง การศึกษาที่ไม่หยุดนิ่ง แถบสีเหลืองมีข้อความ “โรงเรียนจ่าอากาศ” แสดงชื่อหน่วย